-
@ HereTong
2025-05-16 01:57:09หลังจากที่เราคุยกันไปแล้วเกี่ยวกับ milk 2.0 ว่ามี Perfect Day ที่เป็นหัวหาดด้านเวย์ที่ไม่มีวัว แล้วเราก็มี Formo หัวหาดด้านชีสที่ไม่มีวัว ซึ่ง 2 เจ้านี้ต่างมีสิ่งที่แต่ละคนขาดอยู่ นั่นคือ เจ้านึงขาดเคย์ซีนเด็ดๆ อีกเจ้าไม่ได้มีเวย์ที่เจ๋งพอ และแน่นอนครับ ทุกปัญหาย่อมมีธุรกิจเกิดขึ้นมาเพื่อแก้ปัญหา
วันนี้เราจะมาพบกับอีกผู้เล่นนึง ที่แก้ปัญหาทั้งหมดด้วยการ สร้างสิ่งที่ขาดขึ้นมาใหม่ ตามคาแรคเตอร์ของ "มังกรจีน" ใช่ครับ เราเคยคิดว่าโลกเทคโนโลยีมีแต่ฝรั่งเป็นเจ้าสำนัก แต่ตอนนี้ทุกมุมโลกต่างแย่งชิงอนาคตกันหมด ไม่มีใคร slow life อีกต่อไปแล้ว
เพราะในโลกที่นมไม่ใช่นม ชีสไม่ใช่ชีส และวัวไม่จำเป็นต้องกินหญ้า เรากำลังเข้าสู่ยุคที่ “นม 2.0” กำลังถูกออกแบบใหม่… ด้วยจุลินทรีย์ บริษัทหนึ่งจากจีนชื่อว่า Changing Biotech กำลังจะทำให้มันกลายเป็นความจริง ด้วยเป้าหมายที่ไม่ธรรมดา เปลี่ยนโครงสร้างนมทั้งระบบ โดยไม่ต้องใช้วัวแม้แต่ตัวเดียวเช่นกันครับ
หลายคนอาจคุ้นชื่อ Perfect Day บริษัทอเมริกันที่เป็นรายแรก ๆ ในโลกที่สามารถผลิตเวย์โปรตีนจากเชื้อราแบบไม่ใช้สัตว์ ด้วยเทคโนโลยี precision fermentation ซึ่งตอนนี้มีแบรนด์ไอศกรีม เนย และโยเกิร์ตของตัวเองกระจายขายในห้างทั่วอเมริกา แต่ Changing Biotech กลับเลือกเดินอีกเส้นทาง เส้นทางที่อาจลึกกว่า แยบยลกว่า และอาจ “กลืน” ตลาดในเอเชียโดยที่ผู้บริโภคไม่รู้ตัว
แน่นอนว่าสิทธิบัตรการค้นคว้าต่างๆมีมูลค่าสูง เบื้องหลังเทคโนโลยีของ Changing Biotech ไม่ใช่แค่การเลียนแบบ แต่คือการ สร้างใหม่ตั้งแต่ระดับจุลินทรีย์ พวกเขาไม่ได้แค่ยืมเชื้อราสำเร็จรูปอย่าง Trichoderma มาใส่ยีนโปรตีน แต่ “เพาะสายพันธุ์จุลินทรีย์ขึ้นมาเอง” เพื่อควบคุมการผลิตโปรตีนอย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งเวย์และเคซีน ซึ่งเป็นสององค์ประกอบหลักของนมแท้ นี่คือสิ่งที่แม้แต่ Perfect Day เองก็ยังไม่ได้โฟกัสเต็มตัว เพราะยังผลิตแต่เวย์เพียงอย่างเดียว Perfect Day ใช้ Trichoderma reesei เชื้อราชนิดที่วงการอาหารใช้กันมานานในการหมักเวย์โปรตีน เชื้อราชนิดนี้ปลอดภัย และได้รับการอนุมัติให้ใช้ในอาหารในหลายประเทศ แต่ Changing Biotechกลับล้ำไปอีกขั้น พวกเขาไม่ได้ยืมของใครมาใช้ แต่ 'สร้างจุลินทรีย์แพลตฟอร์มของตัวเอง' (customized microbial chassis) และมี ความสามารถด้าน strain engineering แบบ in-house ซึ่งทำให้พวกเขาควบคุมประสิทธิภาพการผลิต และลดต้นทุนได้แบบลึกสุดใจไม่ต้องซื้อให้เปลืองครับ
การผลิตเคซีนได้ในระดับอุตสาหกรรมหมายถึงอะไร? มันหมายถึง ชีสที่ยืดได้จริง หลอมได้จริง และ “เนื้อสัมผัสแบบชีสแท้” ที่แบรนด์ plant-based ยังเลียนแบบไม่ได้ และนั่นคือกุญแจสำคัญที่ทำให้ Changing Biotech ถูกจับตามองในวงการ alt-dairy ว่าอาจเป็น “Formo เวอร์ชันจีน” ที่จะครองตลาดชีสทั้งเอเชีย Changing Biotech ตั้งเป้าผลิต ทั้งเวย์และเคซีน ซึ่งทำให้สามารถพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่มี “เนื้อสัมผัสและการหลอมตัวแบบชีสแท้จริง” ได้ครบวงจรกว่า โดยเฉพาะพวก mozzarella และ cheddar ที่ต้องพึ่งเคซีนในการขึ้นรูป จุดนี้คือกุญแจสำคัญในการตีตลาด “ชีสพรีเมียม” ที่วัตถุดิบจากพืชทำไม่ได้
แต่ที่น่าจับตายิ่งกว่านั้นคือ ทุนและเครือข่ายในประเทศ ที่ Perfect Day ไม่มี แม้ฝั่งอเมริกาจะมีเงินลงทุนหลักเกิน 800 ล้านดอลลาร์ แต่ฐานการผลิตอยู่ในสหรัฐฯ ซึ่งทำให้มีต้นทุนสูงกว่า ส่วนในจีน Changing Biotech ได้รับแรงหนุนจากรัฐบาลจีนผ่านนโยบายสนับสนุน “เทคโนโลยีอาหารแห่งอนาคต” และมีแนวโน้มว่าจะได้สิทธิพิเศษด้าน supply chain และการผลิตระดับอุตสาหกรรมภายในประเทศจีน ซึ่งเป็น ตลาดที่ Perfect Day เจาะยาก รวมถึงได้รับแรงหนุนจากกองทุนอาหารแห่งอนาคตอย่าง Bits x Bites ที่ทำงานร่วมกับรัฐบาลจีนโดยตรงในแผน 5 ปีด้านเทคโนโลยีอาหาร เป้าหมายชัดเจน ลดการพึ่งพาโปรตีนจากสัตว์ และสร้างระบบนมแห่งชาติแบบไร้สัตว์
โมเดลของพวกเขาต่างกับ Perfect Day ที่เน้นการสร้างแบรนด์ (เช่น Brave Robot, Modern Kitchen) และขายตรงกับผู้บริโภค แต่ Changing Biotech ไม่ใช่การตั้งแบรนด์ขายแข่งกันในห้าง แต่เป็น “ผู้อยู่เบื้องหลัง” ของแบรนด์ใหญ่อื่น ๆ โดยซัพพลายโปรตีนให้แบบ OEM ให้กับผู้ผลิตอาหารในจีน ซึ่งทำให้สามารถฝังตัวเข้า supply chain ของอุตสาหกรรมนมจีนได้เงียบ ๆ แต่ทรงพลัง โมเดลนี้คล้ายกับ Givaudan หรือ DSM ที่เน้นการเป็นผู้อยู่เบื้องหลังผลิตภัณฑ์แบรนด์อื่น
จะเรียกว่า Perfect Day คือ Apple ของนมไร้สัตว์ก็ได้ แต่ Changing Biotech กำลังเป็น Huawei ของอุตสาหกรรมนม ที่สร้างเทคโนโลยีขึ้นเองทั้งระบบ ควบคุมเบ็ดเสร็จตั้งแต่เชื้อจุลินทรีย์ยันขั้นตอนผลิต แล้วส่งต่อให้แบรนด์อื่นใช้แบบครบวงจร
ในวันที่ผู้บริโภคในจีนตักไอศกรีม “จากครีมจุลินทรีย์” หรือกินชีส “ไม่มีสัตว์เจือปน” อาจไม่มีใครรู้เลยว่าเบื้องหลังของรสสัมผัสนั้น คือจุลินทรีย์จากโรงงานที่พัฒนาโดย Changing Biotech ทั้งสิ้น
คำถามคือ แล้วมันดีต่อสุขภาพแค่ไหน? มันดีกว่าการรีดนมจากวัวจริง ๆ หรือแค่ดีต่อ narrative ของคนเมืองที่อยาก feel good แค่นั้น?
แล้วถ้าทุกประเทศเดินตามเทรนด์นี้ ใครกันแน่จะเป็นเจ้าของ “สูตรโปรตีนแห่งอนาคต” ที่ครองอำนาจอาหารของทั้งโลก?
คำตอบอาจไม่ได้อยู่ในกล่องนม แต่ในห้องแล็บจุลินทรีย์ของบริษัทที่เราไม่เคยได้ยินชื่อ
ยิ่งเราคุยกันนานเท่าไร ยิ่งรู้สึกแล้วใช่ไหมครับว่า อาหารอนาคต ไม่ใช่อาหารที่จะเกิดขึ้นในอนาคต แต่เป็น อาหารที่เราจะถูกครอบงำในอนาคต ซึ่งเริ่มไปแล้ว . . . วันนี้
นึกภาพวันที่ทุกคนล้วนรังเกียจนมจากวัว แล้วยินดีโอบกอดรับนมจากจุลินทรีย์ ด้วยความยินดีปรีดา
#pirateketo #กูต้องรู้มั๊ย #ม้วนหางสิลูก #siamstr