-
@ ZhongLi
2025-05-15 04:04:24วันที่ 8 เมษายน 2568 (2025) ทีมนักพัฒนา Solana (@solana_devs) ได้ประกาศเปิดตัว Confidential Balances Token Extensions บน Solana Mainnet
ซึ่งเป็นมาตรฐานโทเค็นที่ใช้เทคโนโลยี Zero-Knowledge Proofs (ZKPs) เป็นครั้งแรก เพื่อเพิ่มความเป็นส่วนตัว (privacy) และการปฏิบัติตามกฎระเบียบ (compliance) สำหรับการใช้งานในระดับสถาบัน โดยยังคงรักษาความเร็วในการยืนยันธุรกรรมที่ต่ำกว่า 1 วินาที (sub-second finality) อันเป็นจุดเด่นของ Solana
Confidential Balances เป็นชุดของ Token Extensions (ส่วนขยายของโทเค็น) ที่ออกแบบมาเพื่อเพิ่มความเป็นส่วนตัวให้กับธุรกรรมบนบล็อกเชน Solana โดยใช้เทคโนโลยี Zero-Knowledge Proofs (ZKPs) และ homomorphic encryption เพื่อปกปิดข้อมูลที่ละเอียดอ่อน เช่น จำนวนโทเค็นที่โอน, การสร้าง (mint), การเผา (burn), และค่าธรรมเนียม (fees) ในขณะที่ยังคงรักษาความโปร่งใสที่จำเป็นสำหรับการปฏิบัติตามกฎระเบียบของสถาบัน ฟีเจอร์นี้พัฒนาต่อยอดจาก Confidential Transfers ซึ่งเปิดตัวครั้งแรกในโปรแกรม Token2022 ของ Solana เมื่อเดือนมิถุนายน 2567 (2024) โดย Confidential Balances ขยายขอบเขตการใช้งานให้ครอบคลุมมากขึ้นและตอบโจทย์ทั้งผู้ใช้ทั่วไปและองค์กร คุณสมบัติหลักของ Confidential Balances Confidential Balances ประกอบด้วยส่วนขยายโทเค็น 3 ส่วนหลัก ดังนี้: Confidential Transfers (การโอนแบบเป็นส่วนตัว)
ช่วยให้ผู้ใช้สามารถโอนโทเค็นโดยซ่อน จำนวนเงินที่โอน จากสาธารณะ แต่ที่อยู่ของกระเป๋าเงิน (wallet addresses) ยังคงมองเห็นได้ใช้ homomorphic encryption และ ZKPs เพื่อให้ระบบสามารถตรวจสอบความถูกต้องของธุรกรรมได้โดยไม่ต้องเปิดเผยจำนวนเงิน
เหมาะสำหรับการใช้งานที่ต้องการความเป็นส่วนตัว เช่น การโอนเงินระหว่างธุรกิจ (B2B payments) หรือการจ่ายเงินเดือน (payroll)
Confidential Transfer Fees (ค่าธรรมเนียมแบบเป็นส่วนตัว)
ปกปิดข้อมูลเกี่ยวกับ ค่าธรรมเนียม ที่เกิดขึ้นในธุรกรรมช่วยให้ธุรกรรมทั้งหมด รวมถึงการหักค่าธรรมเนียม มีความเป็นส่วนตัวมากขึ้น
Confidential Mint and Burn (การสร้างและเผาโทเค็นแบบเป็นส่วนตัว)
อนุญาตให้ผู้ออกโทเค็น (token issuers) สามารถ สร้าง (mint) หรือ เผา (burn) โทเค็นโดยไม่เปิดเผยจำนวนโทเค็นทั้งหมดเหมาะสำหรับโปรเจกต์ที่ต้องการควบคุมปริมาณโทเค็นอย่างเป็นส่วนตัว เช่น Stablecoin หรือโทเค็นที่ใช้ในระบบการเงิน
เทคโนโลยีที่อยู่เบื้องหลัง Confidential Balances ใช้เทคโนโลยี cryptographic ขั้นสูง ดังนี้: Zero-Knowledge Proofs (ZKPs): ZKPs ช่วยให้ระบบสามารถพิสูจน์ความถูกต้องของธุรกรรม (เช่น จำนวนเงินที่โอนเพียงพอหรือไม่) โดยไม่ต้องเปิดเผยข้อมูลที่ละเอียดอ่อน ตัวอย่างเช่น ผู้ใช้สามารถพิสูจน์ว่าได้โอนเงินจำนวนหนึ่งโดยไม่ต้องบอกว่าโอนเท่าไหร่
Homomorphic Encryption: การเข้ารหัสแบบโฮโมมอร์ฟิกช่วยให้ระบบสามารถคำนวณข้อมูลที่เข้ารหัสได้โดยตรง โดยไม่ต้องถอดรหัส ซึ่งรักษาความเป็นส่วนตัวของข้อมูลในทุกขั้นตอนของธุรกรรม
ElGamal Encryption: ใช้ในการเข้ารหัสยอดคงเหลือและจำนวนโอน เพื่อให้ข้อมูลเหล่านี้มองเห็นได้เฉพาะผู้ที่มีกุญแจถอดรหัส (เช่น ผู้รับหรือผู้ตรวจสอบที่ได้รับอนุญาต)
Auditor Keys: เพื่อให้สอดคล้องกับกฎระเบียบ สถาบันสามารถใช้ "Auditor Keys" เพื่อตรวจสอบข้อมูลธุรกรรมที่เข้ารหัสได้เมื่อจำเป็น เช่น เพื่อปฏิบัติตามกฎหมายป้องกันการฟอกเงิน (AML) หรือการรายงานภาษี
ประโยชน์และการใช้งาน Confidential Balances ออกแบบมาเพื่อตอบโจทย์ทั้งผู้ใช้ทั่วไปและองค์กร โดยมีประโยชน์หลักดังนี้: เพิ่มความเป็นส่วนตัวโดยไม่สูญเสียประสิทธิภาพ
รักษาความเร็วในการยืนยันธุรกรรม (sub-second finality) และค่าธรรมเนียมที่ต่ำ (มักต่ำกว่า $0.01) ซึ่งเป็นจุดแข็งของ Solanaเปรียบเทียบกับ Ethereum ที่ใช้ zkRollups ซึ่งมีต้นทุนสูงกว่าและช้ากว่า
เหมาะสำหรับการใช้งานในระดับสถาบัน
รองรับการใช้งานในระบบการเงินที่ต้องการความเป็นส่วนตัว เช่น:
Payroll Systems: การจ่ายเงินเดือนที่ไม่เปิดเผยจำนวนเงินB2B Payments: การโอนเงินระหว่างธุรกิจที่ต้องการความลับ
Merchant Payment Solutions: การชำระเงินที่ปกป้องข้อมูลลูกค้า
Privacy-Preserving dApps: แอปพลิเคชัน DeFi หรือแอปผู้บริโภคที่เน้นความเป็นส่วนตัว
การปฏิบัติตามกฎระเบียบ
Auditor Keys ช่วยให้หน่วยงานกำกับดูแลสามารถตรวจสอบธุรกรรมได้ตามความจำเป็น โดยไม่กระทบต่อความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้ทั่วไปทำให้ Solana เป็นตัวเลือกที่น่าสนใจสำหรับสถาบันการเงินที่ต้องปฏิบัติตามกฎหมาย AML, CTF (Counter-Terrorist Financing) หรือการรายงานภาษี
การเข้าถึงที่ง่ายขึ้นสำหรับผู้ใช้ทั่วไป
Solana มีแผนพัฒนา JavaScript-based ZK proof libraries ภายในปี 2568 ซึ่งจะช่วยให้กระเป๋าเงิน (wallets) เช่น Phantom หรือ Backpack สามารถรวมฟีเจอร์ Confidential Balances ได้ผู้ใช้จะสามารถสร้างและตรวจสอบ ZK proofs ได้โดยตรงจากเบราว์เซอร์หรือแอปมือถือ โดยไม่ต้องพึ่งพาเซิร์ฟเวอร์ภายนอก
สถานะการใช้งานในปัจจุบัน การใช้งานสำหรับนักพัฒนา:
Confidential Balances พร้อมใช้งานแล้วในสภาพแวดล้อม Rust-based backends สำหรับการพัฒนาแบบ server-sideรองรับ Wallets-as-a-Service (WaaS) สำหรับโซลูชัน custodial ซึ่งช่วยอำนวยความสะดวกสำหรับผู้ใช้ที่ไม่ต้องการจัดการกุญแจส่วนตัวเอง
dApps ที่ต้องการจัดการโทเค็นแบบเป็นส่วนตัวสามารถเริ่มใช้งานได้ทันที
ข้อจำกัดในปัจจุบัน:
กระเป๋าเงินสำหรับผู้ใช้ทั่วไป (เช่น Phantom) ยังไม่รองรับฟีเจอร์นี้แบบ nativeการพัฒนา JavaScript-based ZK proof libraries คาดว่าจะแล้วเสร็จในปลายปี 2568 ซึ่งจะทำให้การใช้งานง่ายขึ้นสำหรับผู้ใช้ทั่วไป
ตัวอย่างการใช้งานจริง:
โปรเจกต์ Agora Dollar (Stablecoin) เป็นโปรเจกต์แรกที่ใช้ Confidential Transfers เพื่อพัฒนาระบบจ่ายเงินเดือนแบบเป็นส่วนตัวในระดับสถาบันRange Security ได้สาธิตการโอน USDT แบบเป็นส่วนตัวโดยใช้ Confidential Transfers เพื่อแสดงศักยภาพของฟีเจอร์นี้
ผลกระทบต่อ Solana และการยอมรับในวงกว้าง การยอมรับจากสถาบัน
Pat Zhang หัวหน้าฝ่ายวิจัยของ WOO X ระบุว่า Confidential Balances อาจช่วยเพิ่มการยอมรับ Solana ในหมู่สถาบันการเงิน เนื่องจากสามารถให้ความเป็นส่วนตัวที่สอดคล้องกับกฎระเบียบได้การติดตามตัวชี้วัด เช่น การสร้างโทเค็น (token minting), กิจกรรมบนเชน (on-chain metrics), และการใช้งานกระเป๋าเงินของสถาบัน จะเป็นกุญแจในการวัดความสำเร็จของฟีเจอร์นี้
ข้อได้เปรียบด้านต้นทุนและความเร็ว
ค่าธรรมเนียมของ Solana ที่ต่ำ (ต่ำกว่า $0.01) และความเร็วในการทำธุรกรรม ทำให้ฟีเจอร์ความเป็นส่วนตัวนี้เข้าถึงได้ง่ายกว่าบล็อกเชนอื่น เช่น Ethereum ที่ใช้ zkRollups ซึ่งมีต้นทุนสูงกว่าความท้าทาย
เนื่องจากฟีเจอร์นี้เพิ่งเปิดตัวได้เพียง 1 เดือน (นับถึงวันที่ 15 พฤษภาคม 2568) ยังยากที่จะประเมินผลกระทบต่อการยอมรับ Solana ในวงกว้างความเสี่ยงด้านความปลอดภัย เช่น การใช้ Confidential Balances ในกลยุทธ์การหลอกลวง (rug pulls) ถูกกล่าวถึงโดย Scott Hague จาก RugCheck ซึ่งแนะนำให้แอปพลิเคชันในระบบนิเวศระบุโทเค็นที่ใช้ฟีเจอร์นี้อย่างชัดเจน
เปรียบเทียบกับ Confidential Transfers เดิม Confidential Transfers (Token2022, มิถุนายน 2567):
มุ่งเน้นที่การโอนโทเค็นโดยซ่อนจำนวนเงินเป็นฟีเจอร์เดี่ยวที่เน้นการโอนเพียงอย่างเดียว
Confidential Balances (เมษายน 2568):
ขยายขอบเขตให้ครอบคลุมการโอน, ค่าธรรมเนียม, การสร้าง และการเผาโทเค็นเป็นชุดของส่วนขยายที่ทำงานร่วมกันเพื่อให้ความเป็นส่วนตัวที่ครอบคลุมมากขึ้น
เพิ่ม Auditor Keys เพื่อรองรับการตรวจสอบสำหรับสถาบัน
อนาคตของ Confidential Balances การพัฒนา JavaScript ZK Libraries: คาดว่าจะเปิดตัวในปลายปี 2568 ซึ่งจะช่วยให้กระเป๋าเงินและ dApps สามารถรวมฟีเจอร์นี้ได้ง่ายขึ้น ตัวอย่างเช่น ผู้ใช้จะสามารถสร้าง ZK proofs ได้โดยตรงจากกระเป๋าเงินบนมือถือหรือเบราว์เซอร์
การรวมเข้ากับกระเป๋าเงินยอดนิยม: กระเป๋าเงินอย่าง Phantom และ Backpack มีแนวโน้มที่จะเพิ่มการรองรับ Confidential Balances ซึ่งจะทำให้ผู้ใช้ทั่วไปสามารถเข้าถึงฟีเจอร์นี้ได้โดยไม่ต้องมีความรู้ด้านเทคนิค
การใช้งานในวงกว้าง:
ระบบการจ่ายเงินเดือนแบบเป็นส่วนตัวการโอนเงิน B2B ที่ต้องการความลับ
แอปพลิเคชัน DeFi และแอปผู้บริโภคที่เน้นความเป็นส่วนตัว
Stablecoin ที่ต้องการความเป็นส่วนตัว เช่น โปรเจกต์ของ Agora
สรุป Confidential Balances Token Extensions เป็นก้าวสำคัญของ Solana ในการเพิ่มความเป็นส่วนตัวให้กับบล็อกเชน โดยใช้เทคโนโลยี ZKPs และ homomorphic encryption เพื่อปกป้องข้อมูลธุรกรรม ในขณะที่ยังคงรักษาความเร็วและต้นทุนต่ำที่เป็นจุดเด่นของ Solana ฟีเจอร์นี้ไม่เพียงแต่ตอบโจทย์ผู้ใช้ทั่วไปที่ต้องการความเป็นส่วนตัว แต่ยังดึงดูดสถาบันการเงินด้วยการปฏิบัติตามกฎระเบียบผ่าน Auditor Keys ในอนาคต การพัฒนา JavaScript ZK libraries และการรวมเข้ากับกระเป๋าเงินยอดนิยมจะทำให้ Confidential Balances เข้าถึงได้ง่ายขึ้น ซึ่งอาจผลักดันให้ Solana กลายเป็นแพลตฟอร์มชั้นนำสำหรับทั้งแอปพลิเคชันผู้บริโภคและการใช้งานในระดับองค์กร แหล่งข้อมูล:
โพสต์จาก @solana_devs และ @heliuslabs บน Xบทความจาก BeInCrypto, The Block, CryptoSlate, และ The Defiant